Çocuğuma otizm tanısı konuldu. İlk olarak ne yapmalıyım?

Kendinizi şok içinde ve ne yapacağınızı bilmez bir halde hissedebilirsiniz. Bu doğaldır. Yapılması gerekenler hakkında bilgilenin ve bir liste hazırlayın. Bu size daha iyi hissettirecek ve çocuğunuza yardımcı olacaktır. İlk olarak:

Tanıyı doğrulayın: Tanıyı koyan doktor nitelikli ve tecrübeli mi? Doktor otizmle karışabilen diğer seçenekleri eledi mi?

Tanı kesinleştiğinde size ve çocuğunuza her açıdan uygun olan bir erken müdahale programına kaydettirin.

Kendinizi eğitin. Bir destek ağı geliştirin. Yakın arkadaşlarınızdan, aile ve akrabalardan yardım isteyin. Gerekirse profesyonel bir danışmanlık ve psikolojik destek alın.

Umut tacirlerinden kaçının: Ne yazık ki otizm için bilinen bir tedavi yoktur. Bir tedavi vaat edenlere dikkatli yaklaşın. Bilinmeyen ya da faydası kanıtlanmamış, bilimsel olmayan herhangi bir tedavi için para ve emek harcarken dikkatli olun. 

Çocuğunuzun otizmi hakkında suçlu hissetmekten kaçının: Ebeveynler otizme sebep olmazlar. Otizmin sebebi halen bilinmemektedir.

Otizm tanılı çocukları olan ebeveynler için bazı ipuçları nelerdir?
     1.    Çevreyi öngörülebilir ve tanıdık tutun. Çocuğun çevresine, rutinine dikkat edin.
     2.    Çocuğunuzu değişiklikler için hazırlayın: Yaklaşan olayları öngörebilmesine yardım eden takvim ve resimler kullanın. Diş hekimi ya da doktor ziyareti olduğunda takvimde açıkça işaretleyin. Çocuğun zevk aldığı bir aktiviteden diğerine geçerken ona “geri sayım” zamanı verin. Televizyonun kapanmasına 5 dk kaldı. Ya da izlediğin program bitince tv kapanacak gibi.
     3.    Seyahatlerde de mümkün olduğunca günlük rutini devam ettirin.
     4.    Çocuğunuzla ilgilenen kişilerin sizinle aynı tutarlılıkta yol aldığına dikkat edin. Bir aile bireyinin onardığını diğeri yıkmasın.
     5.    Çevreden gelen duyusal uyarıcının farkında olun. Bu çocuğu etkileyebilir. Gürültü, sıcaklık, kokular, yabancı insanlar vb uyarıcılara karşı çocuğun tepkilerini gözlemleyin.

Gerekirse ve mümkünse bu uyaranları düzenleyin. Mümkünse bir akraba ya da arkadaşınız geleceğinde çocuğunuzun bunu bilmesine izin verin. Mümkünse ziyaretçinin resmini gösterin. Ne olacağını bilmek çocuğunuzu bu duruma hazırlayacaktır.

Çocuğunuzla konuşurken:

• Açıkça ve tam cümlelerle konuşun.
• Cevabı beklenmeyen sorulardan ya da alaycı ifadelerden kaçının. Bunların anlaşılması olası değildir ve çocuğun konuşmayı görmezden gelme eğilimini arttırır.
• Soyut kavramların tartışılmasından kaçının. Somut terimlerle konuşun.
• Çocuğun soruları veya diğer iletişim girişimlerine sürekli olarak cevap verin.
• Çocuğun iletişim girişimlerini dikkate almamak onun cesaretini kırar ve geri çekilme eğilimini arttırır.
• Çocuğunuza iletişim kurmayı öğrenmesine yardımcı olun. İletişim üzerinde erken ve sıklıkla çalışın. 
• Çabalarınızda tutarlı olun. 
• Çocuğunuza  seçimler yapmayı öğretin. Gelişim ancak çocuk insiyatif aldıkça olur. Ne giyeceğine, hangi oyunları oynayacağına, hangi kanalı izleyeceğine kendi karar versin.
  Abdullah ZENGİN
  Psikolog